“De haven is de spiegel van alles wat er in de wereld gebeurt,” aldus Boudewijn Siemons, CEO van Port of Rotterdam. Samen met Sven Smit, voorzitter van het McKinsey Global Institute, Rolf Habben Jansen, CEO van Hapag-Lloyd, en Tiemen Meester, COO Ports & Terminals bij DP World, sprak hij tijdens het Havencongres Rotterdam over recente ontwikkelingen, mogelijke deglobalisering en de toekomst van het internationale havensysteem. De rol van havens, en daarmee hun invloed op de wereld, is groter dan ooit. “2024 was commercieel het drukste jaar ooit,” benadrukt Tiemen Meester.
Importheffingen
Een centraal onderwerp tijdens het congres waren de importheffingen van Trump, die de wereldeconomie flink hebben verstoord. Boudewijn Siemons stelt dat “we leven in een wereld die nog nooit zo onzeker is geweest.” Waar eerder de nadruk lag op het optimaliseren van efficiëntie en timing binnen de supply chain, gaat het nu vooral om het garanderen van leveringen. “We zijn van Just in Time naar Just in Case gegaan,” aldus Siemons. De directe gevolgen voor Rotterdam lijken vooralsnog beperkt, maar “het indirecte effect van het verlies van consumentenvertrouwen is vele malen groter voor de haven van Rotterdam.”
Ook Rolf Habben Jansen waarschuwt dat de ernst van het probleem wordt onderschat. “Heel veel mensen onderschatten hoe erg Europa onder druk staat.” Hij wijst op de zwakke concurrentiepositie van Europa, die volgens hem “niet best” is.
Deglobalisering
“Deglobalisering slaat helemaal nergens op,” stelt Sven Smit resoluut. Hij gelooft niet dat globalisering zal worden teruggedraaid; de huidige wereld kan volgens hem niet functioneren zonder internationale handel. “Ook China is nog steeds afhankelijk van import.” Ook Siemons ziet het bestaan van deze afhankelijkheid, en voegt daar aan toe: “We moeten blij zijn met afhankelijkheid, dat zorgt voor stabiliteit en voorkomt conflicten.”
Er is wel veel erkenning te vinden voor de noodzaak om te manoeuvreren in deze onvoorspelbare tijden. “Wij moeten meer zelfredzaamheid hebben als Europa, ook als bedrijven”, stelt Siemons. Deglobalisering zal volgens Smit dan nooit echt gebeuren, hij ziet wel in dat alternatieve oplossingen steeds logischer worden, en ziet een groeiende rol voor bilaterale verdragen, die de huidige multilaterale varianten zouden kunnen vervangen.
Verduurzaming en toekomst
“De introductie van Gemini heeft een enorme impact op de havenlogistiek.” Tiemen Meester ziet grote veranderingen in zijn sector. Niet alleen voor de grote terminals en rederijen, maar in de hele keten die eronder zit. Het Hub-and-Spoke model van Gemini, een in 2025 nieuwe samenwerking tussen Maersk en Hapag Lloyd en met de Rotterdamse haven als een van de hubs. De huidige congestie in de Rotterdamse haven is daarbij wel een belemmering, maar de eerste resultaten van de samenwerking overall (voor een verhoogde betrouwbaarheid van service) is volgens Rolf Habben Jansen positief. Bart Kuipers zal later in de middag laten zien dat de congestie ook een reversed modal split beeld laat zien, dat het aandeel vervoer over de weg hoger wordt. Iets waar voorstanders van verduurzaming een negatief gevoel aan over zullen houden.
Daarnaast zijn er nog meer obstakels voor verduurzaming. Er is een tekort aan groene brandstoffen en de vraag naar duurzaam vervoer is laag. Rolf Habben Jansen stelt dat “minder dan 2% van onze klanten koopt de optie om CO2-neutraal te vervoeren”. Ook regelgeving vormt een sta-in-de-weg, maximale uitstoot wordt in Rotterdam per inwoner gemeten, wat groei, die volgens Smit juist voor verduurzaming onderaan de streep kan zorgen, voorkomt. Rotterdam is immers, stelt hij, deel van een groot economisch centrum.
In een wereld die voortdurend verandert, is het cruciaal dat de haven zich blijft ontwikkelen. Daarvoor is niet alleen visie nodig, maar ook daadkracht. De algemene stemming in deze paneldiscussie bleef ondanks alles optimistisch. Boudewijn Siemons vatte het samen met een treffende metafoor: “We zijn een stabiele haven in woelig vaarwater.”
Het Havencongres wordt georganiseerd door Management Productions in samenwerking met Deltalinqs en Port of Rotterdam.
Deel dit artikel
